Oudjaar 1978 - Het jaar zonder vuurwerk

Eén van de koudste jaarwisselingen die Nederland gekend heeft was die van 1978-1979. De combinatie van veel sneeuw, veel wind en temperaturen ver onder nul zorgden ervoor, dat er maar nauwelijks een vuurpijl de lucht is ingegaan of een rotje is afgestoken.

Eind december 1978

De hele maand december ging het weer al met schokken op en neer. Een koudegolf in het begin van de maand werd gevolgd door tien dagen dooi. De week voor kerst de tweede koudegolf, maar met kerst weer ver boven nul. Drie keer is scheepsrecht dacht Koning Winter kennelijk en op vrijdag 29 december 1978  lanceerde hij zijn derde grote winteraanval. In de nacht en ochtend werd het nog 8°, maar vervolgens draaide de wind naar het noord-oosten, nam in kracht toe en gepaard met een fikse hoeveelheid sneeuw stak een sneeuwstorm op. Tegen middernacht lag de de temperatuur al op -6° en ging nog steeds gestaag naar beneden. Drie dagen lang tot en met de Oudejaarsnacht bleef de wind met gemiddeld windkracht 5 doorwaaien met minima en maxima tussen -6 en -12°. Dit betekende dus gevoelstemperaturen van meer dan 20 graden onder nul. Pas aan het eind van de nacht van 1 januari 1979 ging de wind liggen. De Oudejaarsnacht werd een feest voor het huisdierenfront, maar "rampzalig" voor de jeugd en vele anderen met al hun gekochte vuurwerk, als het al mogelijk was geweest om het te kopen, want vele wegen waren moeilijk berijdbaar.

Er als een vuurpijl vandoor gaan was er niet bij.

Er was maar nauwelijks een mens buiten die nacht of hooguit enkele minuten. De oren vroren je van het hoofd.

Hierna kon Nederland zich opmaken voor één van de koudste weken van de vorige eeuw. De combinatie van windstil weer en veel sneeuw zorgden voor optimale stralingsomstandigheden en dus diepvriestemperaturen. Weerman Henk Veldman uit Ten Post mocht zich even de beroemdste Nederlander wanen, want hij kon drie dagen melding maken van minima met 23-24 graden in de eerste week van deze januari. Ook de maxima lagen ver onder nul.

Elfstedentochtkoorts
Natuurlijk maakte heel schaatsend Nederland zich nerveus met zulke lage temperaturen. Het was al weer 16 jaar geleden na de laatste Elfstedentocht van 1963. Dagenlange mediagekte alom. Komt hij of komt hij niet. Dagelijkse metingen volgden, maar het ijs was door het continu wisselende weer in december van abominabele kwaliteit volgens de deskundigen en het bestuur durfde ondanks de enorme dikte geen goedkeuring te geven. Het risico op talloze ongelukken werd te groot geacht. Dus geen "It giet oan." in 1979, maar het had gekund, denk ik. Als je in '63 100 van de bijna 10.000 laat starten en finishen in slechte en barre omstandigheden, had het met de redelijk goede weersvoorspelling van destijds in 1979 wel gekund. Dan maar wat moeilijker ijs.